woensdag 3 juni 2009

Nederland en Argentinië (1)

Hoe de familie Zorreguieta en van Oranje elkaar leerden kennen.

De eerste kennismaking via Catalina von Pannwitz Roth

De eerste ontmoeting tussen Maxima Zorreguieta en prins Willem Alexander kwam niet zomaar uit de lucht vallen. De families kenden elkaar reeds langer, zelfs al enkele generaties lang. Argentinië is reeds lang vertrouwd gebied, immers bezitte de familie zur Lippe van 1910 tot 1926 heel de Estancia San Ramón.
De Argentinië-connectie:
De prins heeft in Buenos Aires een oude vriendin die behulpzaam kan zijn bij het leggen van contacten: Catalina von Pannwitz-Roth, de op 3 september 1876 in Rostock geboren dochter van een schatrijke Duits-Argentijnse grootgrondbezitter en vleesmagnaat.
James Roth

Dr. Kaspar Jacob (Jakob, James of Santiago) Roth is de zoon van Johan (Jakob) Roth en Ursula (Jakob) Tobler. Hij is geboren op 14 juni 1850 in Herisau, de hoofdstad van het kanton Appenzell Ausserrhoden, in Zwitserland. In 1866 emigreert het hele gezin Roth naar Argentinië en vestigt zich in de Zwitserse kolonie Baradero op de oever van de rivier Paraná. Hij is paleontoloog van beroep en onderzoekt fossielen en planten. In 1871 verhuist James met zijn familie naar Pergamino. Hij krijgt twee kinderen: Friedrich en Karl. James Roth overlijdt op 4 of 24 augustus 1924.

Friedrich Roth

Friedrich (Frederick, Federico, Frederik) Roth trouwde in 1873 met Elizabeth Schutz (Shutz), een jonge Zwitserse lerares. Ze krijgen in 1876 een dochter: Käthe Caroline Catharina Friederike Georgine (Catalina) Roth. Käthe is in haar geboortejaar 1876 eigenares van 36.000 hectare grond in Argentinië. Friedrich bezit een huis aan het 11 Septemberplein in Buenos Aires. In 1878 verkoopt hij een collectie planten en fossielen aan de bekende rijke Deense dr. Lahusen in Buenos Aires. Later verkoopt de familie zur Lippe een landgoed aan Lahusen.

Carlos Roth

Rond 1900 had Frederick Roth al ongeveer 100.000 hectare land verworven. Estancia La Catalina in Diego de Alvear (y Ponce de León) is naar Catalina von Pannwitz-Roth vernoemd. De exploitatie van dit landgoed begon na de aankoop in 1898. De gebroeders Carlos en Federico Roth bezitten volgens een kadastrale kaart uit 1898 ten westen van Pergamino twee grote landerijen. Estancia San Federico is vernoemd naar Friedrich Roth en ligt in vogelvlucht 27,6 kilometer van het centrum van Pergamino verwijderd. Colonia San Carlos is vernoemd naar zijn broer Carlos Federico (Karl Friedrich) Roth en ligt iets dichter bij Pergamino aan de overzijde van de nationale route nummer 178.

Walther von Pannwitz

De Berlijnse advocaat Walther Sigismund Emil Adolf von Pannwitz is geboren op 4 mei 1856 in Mehlsack in Oost-Pruisen, nu Polen. Amadeo Zorreguieta is in hetzelfde jaar geboren. In 1901 reist de familie Roth, vader Friedrich en dochter Käthe (Catalina) vanuit Hamburg op het schip "Cap Verde" (Kaapverdië) naar Sán Nicolas de Los Arroyos in de provincie Buenos Aires. Catherine's vader Friedrich overleed in 1906.

Walther von Pannwitz trouwde op 26 mei 1908 in Dresden met zijn tweede vrouw Catalina Roth. Vanwege zijn veranderde juridische en financiële situatie door het overlijden van Eric Pringsheim op 20 januari 1909 emigreert hij definitief met zijn vrouw Catalina naar Argentinië. Dat was de directe reden voor de jonge familie om naar Argentinië te reizen. Volgens advertenties in „The Standard“ werd het hart van de erfgoederen, de Estancia „San Federico“ (ongeveer 7.000 hectare) in Pergamino in de provincie Buenos Aires, eind februari 1909 geveild. Hij is in 1920 in Buenos Aires overleden.


Estancia La Catalina

In 1948 was Catalina von Pannwitz met het schip Bergensfjord afkomstig uit Genua in Italië voor een bezoek aan Argentinië. Een overgrootvader van Maxima, Oreste Stefanini, is geboren in Genua.

De erfgenamen von Pannwitz-Roth

Estancia La Catalina in (voorheen Orellanos, daarna Colonia San Ricardo) Diego de Alvear bij Iriarte in de provincie Buenos Aires op de grens van Santa Fé is tegenwoordig in eigendom van een nazaat van Ursula von Pannwitz en John Buxton Pelham, Georgiana Jocelyn (Gina) Pelham en Helios Alberto Caranci die daar tot op de dag van vandaag nog steeds wonen. Gina is op 7 juni 1942 in Engeland geboren en getrouwd in 1974 met Helios Alberto Caranci en beheert de estancia La Catalina nog steeds. Het landgoed La Catalina ligt precies op de grens van de provincie Santa Fé en Buenos Aires. De estancia La Catalina wordt ook wel estancia "Dos Hermanos" (Twee Broers) genoemd. Dit landgoed ligt 160 kilometer ten zuidwesten van Pergamino, de geboorteplaats van dr. Jorge Horacio Cerruti Sautu. De opa van Maxima is geboren op 7 december 1911 in Pergamino en daar overleden op 11 december 1992 volgens de ene bron en een andere geeft 12 juli 1911 respectievelijk 17 november 1992 aan.

Santiago Cerruti

Maxima's overgrootvader dr. Santiago Anastacio (M. Anastasio, geb. 15 april 1872) Cerruti-Ponce de León uit Pergamino is tot zijn dood op 4 januari 1940 "gobernadore" van de Rotary club in district 32. Hij draagt dezelfde moedersnaam als Diego de Alvear: Ponce de León. Hij was de opvolgende gobernadore van de Rotary club in Pergamino, na Enrique Gil. Het jaar 1940 was maar vier dagen lang voor hem waardoor het vreemd is dat hij als gobernadore voor de jaren 1940 en 1941 op de lijst staat. Jorge Zorreguieta was tot 1965 getrouwd met Marta Haydee López Gil. Het is niet helder of deze beide Gil-en direct met elkaar verwant zijn. Ook Jorge Zorreguieta's naam wordt in 1986 in verband gebracht met de Rotary International. In 1930 en 1931 is Almon E. Roth president van de Rotary club, maar het is niet duidelijk of het directe familie betreft. James Henry Francis (Jim) Roth is de grondlegger van de argentijnse Rotary clubs. De naam van Juan J. Lahusen staat op dezelfde lijst (1969).

Familie von Pannwitz

Een verre neef Dietmar E. von Pannwitz en petekind van Catherine von Pannwitz is geboren in Breslau (Wroclaw) in 1926 en was in elk geval tot 2003 eigenaar van een landgoed. Deze estancia "La Silesia" (Silezië) ligt in Correa in de provincie Santa Fé, bij Cañada de Gomes in de buurt bij Rosario. Ene heer Roth uit Santa Fé staan in de Anuario Kraft in 1935 vermeld als rancher aan de Calle Lavalle 1346 in Buenos Aires. Familielid Helmuth von Pannwitz is lid van de Wehrmacht.

Prins Bernhard in Amerika

Op 24 februari 1943 vloog Prins Bernhard zur Lippe Biesterfeld met een spiksplinternieuw gevechtsvliegtuig van het type Mitchell B-25C een testvlucht vanuit Burbank in de Verenigde Staten van Amerika naar Zuid Amerika. Aan boord zijn onder andere KLM piloot Jan Johannes Moll en GS III medewerker Pieter Brijnen, die zich als agent van de Britse spionagedienst MI5/MI6 Pieter van Houten noemt.
Een mysterieuze reis per bommenwerper
In een artikel in het 'Vierde Bulletin Tweede Wereldoorlog' beschrijft de Oranje-historicus J.G. Kikkert een bezoek van de Prins aan Zuid-Amerika waar hij midden in de oorlog (1943) in Brazilië mogelijk gesproken heeft met zijn oude IG Farben NW7 baas uit Parijs dr. Willibald Passarge. De Prins bezocht toen Zuid-Amerika per Mitchell-bommenwerper. Volgens Kikkert, die als bron de geheim agent Pieter Brijnen van Houten opvoert, bezocht Bernhard zelfs in 1943 Argentinië waar hij te gast was op het landgoed van een zekere Juan Zorreguieta.
Argentinië was in de Tweede Wereldoorlog en daarna onder het bewind van Juan Perón en Eva (Evita) Duarte een vriend van nazi-Duitsland. Peron en zijn vrouw zouden samen met Argentijnen van Duitse afstamming na 1945 zorgen voor een veilige thuishaven in Argentinië voor de vele Duitse en andere Europese nazi's (de zogenaamde Odessa-lijn of rat lines). Het is jammer dat deze mysterieuze reis van Bernhard niet in Dröge's boek verder wordt opgevoerd en uitgediept.
Op 27 februari 1943 is de Mitchell bommenwerper volgens planning voor een korte tussenstop geland in het Braziliaanse Belém. De bemanning is te gast bij de Braziliaanse regering. Eenmaal daar aangekomen kon het vliegtuig niet binnen afzienbare tijd paraat zijn om snel weg te kunnen vliegen. Vanwege technische mankementen aan het vliegtuig is men genoodzaakt enkele dagen langer te blijven. Dat gaf Bernhard de gelegenheid zich enkele dagen te verstoppen voor zijn adjudanten en maakt daar handig gebruik van. Bernhard begon aan een persoonlijke missie middels een door de Braziliaanse overheid ter beschikking gesteld vliegtuigje.

De reis gaat eerst van Belém naar Asunción, de hoofdstad van Paraguay. Daar heeft de prins een vriendschappelijke ontmoeting met de latere dictator Alfredo Stroessner. Daarna vliegt Bernhard naar San Miguel de Tucumán, een stad in het noordwesten van Argentinië.

Amadeo Zorreguieta

De Prins der Nederlanden reisde ondertussen naar de haciënda van Amadeo Zorreguieta waar hij mevrouw Catalina von Pannwitz Roth wederom ontmoette. In het voorgaande citaat wordt gesproken van Juan, maar dit moet hoogstwaarschijnlijk Amadeo zijn of anders een neef of broer van hem. Het is zeer onwaarschijnlijk dat het hier Juan Antonio Zorreguieta betreft, want die had een tamelijk eenvoudige baan als bankmedewerker in Buenos Aires. Amadeo Zorreguieta Hernández werd in 1856 geboren in Salta. Hij was gouverneur van Ciudad de Mendoza en vervolgens de provinciale minister van Openbare Werken. In 1898 trouwde hij met Máxima Blanca Bonorino González, prinses Maxima is naar haar vernoemd. Deze meer vooraanstaande tak van de familie Zorreguieta heeft in de provincie Salta (waar San Miguel de Tucumán in ligt) belangrijke politieke en bestuurlijke functies.

Na de dood van Walther von Pannwitz op 8 november 1920 maakte Catalina Roth van De Hartekamp in 1921 een maatschappelijk centrum voor de europese aristocratie. Men zou dit kunnen beschouwen als de voorloper van de Bilderberg-conferenties, een in 1954 geïnstitutionaliseerde vorm van Bernhards informele netwerk. De ex-Keizer van Duitsland woonde vanaf 1918 in Doorn in ballingschap. Hij bezocht de Hartekamp bij Bennebroek in totaal honderdendrie keer. Met toestemming van de nazi's had von Pannwitz met haar kapitale kunstcollectie haar residentie te Heemstede verlaten en was zij in 1941 uit nazi-Europa naar Argentinië geëmigreerd. Op 26 april 1952 verkocht baronesse Catalina von Pannwitz-Roth haar residentie de Hartekamp voor een luttel bedrag van iets meer dan drie ton in guldens.

Bernhard was verliefd op haar mooie dochter Ursula. Zij is genoemd naar haar oma Ursula Jakob Tobler. Ursula trouwde echter in 1940 met de in 1912 geboren edelman John Buxton Pelham. Ze kregen twee kinderen: Georgiana Jocelyn (1942, zie foto) en John Nicolas (1944) en Ursula wordt weduwe in 1944.

Op het landgoed van de familie van Prinses Maxima in Argentinië werden plannen voor de toekomst gesmeed. Drie generaties Zorreguieta's, Amadeo, Juan en Jorge maakten kennis met Prins Bernhard de Duitse vliegenier van Oranje Nassau. Dochter van de jongste generatie trouwde meer dan een halve eeuw later op 2 februari 2002 met de oudste kleinzoon van Bernhard zur Lippe Biesterfeld.

Op 2 maart 1943, na drie dagen spoorloos geweest te zijn, sluit Bernhard zich weer aan bij de bemanning in Belém. Bernhard van Lippe Biesterfeld vertelde agent Pieter Brijnen van Houten, dat hij tijdens de vliegtuigpanne een mooie tijd had beleefd. De Engelse koning George VI omschreef Bernhard dan ook als ‘de enige man die plezier aan de Tweede Wereldoorlog beleefde’.

In 1947 keert Prins Bernhard terug op Argentijnse bodem op gebied van de familie Zorreguieta. Catalina is op 20 mei 1959 in Long Crumples in Engeland overleden. Een andere bron noemt Zürich als laatste rustplaats. Meer over de betrekkingen tussen Nederland en Argentinië in de volgende delen...

3 opmerkingen:

  1. Geen reactie om te plaatsen maar eeb bericht voor de webmaster: In de zin "Argentinië is reeds lang vertrouwd gebied, immers bezitte de familie zur Lippe van 1910 tot 1926 heel de Estancia San Ramón", is een foutje geslopen. De familie bezat ipv bezitte.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Correctie: Catalina von Pannwitz overleed weliswaar in 1959 echter niet in Long Crumbles, maar in Zürich, Zwitserland, waar zij tijdens W.O.II naar vertrok en over een appartement beschikte. Zij is begraven naast haar echtgenoot
    Walter Sigismund Emil Adolf von Pannwitz (1856-8 november 1920 Buenos Aires)op het 'Stahnsdorfer Friedhof' te Berlijn in een fraai Jugendstil-grafmonument, dat wordt wordt onderhouden door John Pelham [= zoon van Ursula Chichester-von Pannwitz].
    Hans Krol (Heemstede)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. De relatie tussen Kaspar Jacob Roth (alias dr. Santiago Roth) en 'Federico Roth' is volgens mijn informatie niet correct weergegeven. Federico trouwde in 1890 met Eugenia Fallanché. Het zijn de broers Federico en Carlos die in de landbouw beginnen (Estancia San Federico, Colonia San Carlo). Van wie zou dan Estancia La Catalina zijn? Eerst heette het ´Dos Hermanos´. En waarvoor had Catalina Roth ook alweer een advocaat nodig?

    BeantwoordenVerwijderen